Sporda Ani Ölüm
Paintball oyunu sırasında 20 yaşındaki Sercan Cömert isimli gencin ölümü üzerine sporda ani ölüm konusu yeniden gündeme geldi. Sporda ani ölüm vakalarının önlenmesi açısından; kamuoyunun, sporcunun, antrenörün ve yöneticilerin bilgilendirilmesinin önem taşıdığını düşünüyoruz.
Görülme Sıklığı: Sportif aktivite sırasında yaşanan ani ölümlerin büyük kısmı kardiyak kökenlidir. Sporcularda ani kardiyak ölüm oranı, değişik istatistik kaynaklarına göre, 1/100.000 ile 1/10.000 arasındadır. Bu çok yüksek bir oran olmamakla birlikte genç yaşlarda ölümlerin olması yada naklen yayınlar sırasında üst düzeyde sporcuların izleyicilerin gözleri önünde ölmesi konunun daha trajik olarak algılanmasına yol açmaktadır. 30 yaş altında hipertrofik kardiyomiyopati ilk sırada yer alırken 30 yaş üzerinde koroner arterlerin anomalileri ve arteriosklerotik kalp patolojileri yer alır. Yapılan geniş çaplı bir araştırmada ani kardiyak ölümlerden sorumlu patolojilerin sıklık sırası; hipertrofik kardiyomiyopati, koroner anomali, aort rüptürü, sol anterior inen koroner arter anomalisi, aort stenozu, aritmojenik sağ ventrikül displazisi, dilate kardiyomiyopati, miyokardit, koroner arter hastalığı, mitral valv prolapsusu ve kardiyak dışı nedenler olarak bulunmuştur.
Risk Grubu: Sigara kullananlar, şeker hastalığı, hipertansiyon, kolesterol ve trigliserid yüksekliği, doğumsal kalp rahatsızlığı olan sporcular, egzersiz sırasında ya da sonrasında bayılma, baş dönmesi ve göğüs ağrısı şikayeti olan sporcular ile ailesinde ya da yakın akrabalarında kalp problemine bağlı ölüm ya da 50 yaşından önce ani ölüm vakası olan sporcular risk altındadır.
Korunma: Spora yeni başlayanlarda, sezon öncesi dönemde ve özellikle 35 yaşın üzerindeki sporcularda mutlaka sporcu muayenesi yapılması gerekir. Sporda ani ölüm vakalarını önlenebilmesi için bu taramaların yapılması faydalıdır. Sporcu muayenesinde ilk adım hastalık hikayesi alarak risk faktörlerinin belirlenmesi, fizik muayene, tam kan ve rutin biyokimyasal tetkikler, akciğer grafisi ve kalp elektrosu (EKG) çekilmesidir. Hipertrofik kardiyomiyopatiyi belirlemede en önemli tetkik EKO' dur. İlk adımda ciddi bir problem tespit edilen sporcularda ve riskli grupta; EKO ve Eforlu EKG tetkiklerinin yapılmasını önerilmektedir. Gerekirse Holter, MR, miyokart perfüzyon sintigrafisi, koroner anjiyografi, elektro fizyolojik çalışma ve genetik araştırma yapılarak patoloji aydınlatılmaya çalışılır.
Saygılarımızla,
Türkiye Spor Hekimleri Derneği
Kaynaklar
1.Pela G, Bruschi G, Montagna L, Manara M, Manca C. Left and Right Ventricular Adaptation Assessed by Doppler Tissue Echocardiography in Athletes. J Am Soc Echocardiogr. 17(3):205-11, 2004
2. Beckerman J, Wang P, Hlatky M. Cardiovascular Screening of Athletes. Clin J Sport Med. 14(3):127-33, 2004.
3. Sarto P, Merlo L, Noventa D, Basso C, Pelliccia A, Maron BJ. Electrocardiographic Changes Associated with Training and Discontinuation of Training in an Athlete with Hypertrophic Cardiomyopathy.Am J Cardiol: 93(4): 518-9, 2004.
4. Rich BS, Havens SA. The Athletic Heart Syndrome. Curr Sports Med Rep. 3(2):84-8, 2004.
5. Fragard R: Athlete's Heart. Heart 89:1455-1461, 2003.
6. Futterman LG, Myerburg R. Sudden Death in Athletes: an Update. Sports Med. 26(5): 335-50, 1998.
7. Maron BJ, Wolfson JK, Ciro E, Spirito P. Relation of Electrocardiographic Abnormalities and Patterns of Left Ventricular Hypertrophy Identified by 2-Dimensional Echocardiography in Patients with Hypertrophic Cardiomyopathy. Am J Cardiol 51(1):189-94, 1983